• 2016 કરતાં 2021માં PE રોકાણમાં 256%નો નોંધપાત્ર વધારો

• ડેટા સેન્ટરોમાં 96%થી વધુ રોકાણ વિદેશી રોકાણકારો કરે છે

• રિયલ એસ્ટેટમાં PE રોકાણનો 26% હિસ્સો જોવા મળ્યો 2021માં

ભારતમાં વર્ષ 2021 દરમિયાન રિયલ એસ્ટેટ સેક્ટરમાં ખાનગી ઇક્વિટી (પીઇ) રોકાણોમાં નોંધપાત્ર વૃદ્ધિ જોવા મળી હોવાનું નાઇટ ફ્રેન્કના એક અહેવાલમાં જણાવાયું છે. 2021 માં આ ક્ષેત્રમાં કુલ PE રોકાણ 2.2 અબજ ડોલરની સપાટીએ નોંધાયું છે, જે 2016ની સરખામણીએ 259 ટકા વધુ હોવાનું જોવા મળ્યું છે. ભારતમાં રિયલ એસ્ટેટ ક્ષેત્ર દ્વારા 2021 માં પ્રાપ્ત થયેલા તમામ PE રોકાણોમાં આ ક્ષેત્રે 26% હિસ્સો મેળવ્યો હતો. અંદાજે ભારતમાં 2011 થી ડેટા સેન્ટર્સમાં કુલ PE રોકાણોમાંથી 96% વિદેશી રોકાણકારો દ્વારા કરવામાં આવ્યા છે.

કોષ્ટક 1: USDMn માં ડેટા સેન્ટર (2016 – 2021) માં રોકાણ

2016-21 દરમિયાન ડેટા સેન્ટરમાં રોકાણ

વર્ષમિલિયન ડોલર
2016616
2017
2018450
2019
2020396
20212,209

સ્ત્રોત: નાઈટ ફ્રેન્ક ઈન્ડિયા રિસર્ચ

ભારતમાં ડેટા સેન્ટરની વૃદ્ધિ છેલ્લા 5 વર્ષમાં રિયલ એસ્ટેટ પ્લેયર્સ તેમજ PE ફંડ્સ તરફથી વિવિધ કેટેગરીઝ – કોલોકેશન, હાઇપર-સ્કેલ, મેનેજ્ડ સર્વિસથી લઈને એજ ડેટા સેન્ટર્સ વગેરેના રોકાણ સાથે નોંધપાત્ર રહી છે. ડેટા સેન્ટરોએ 2021માં કુલ રોકાણ હિસ્સામાં બીજું સ્થાન, વેરહાઉસિંગ અને રહેણાંકને પાછળ રાખીને મેળવ્યું છે. જ્યારે મુખ્યત્વે મેટ્રો અને ટાયર 1 શહેરો જેમ કે મુંબઈ, ચેન્નાઈ, બેંગલુરુ અને હૈદરાબાદ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું છે, ત્યારે અન્ય વિસ્તારો જેમકે પૂણે અને ઈન્દોર પણ રોકાણકારો માટે રસ ધરાવે છે. USD 851 મિલિયનમાં રેકોર્ડ, મુંબઈને સૌથી વધુ સંચિત રકમ પ્રાપ્ત થઈ છે. 2011થી રોકાણનું પ્રમાણ ત્યારપછી બેંગલુરુમાં USD 427 હતું. દિલ્હીને સમાન સમયગાળામાં ડેટા સેન્ટર્સમાં USD235 Mnનું સંચિત PE રોકાણ પ્રાપ્ત થયું હતું.

નાઈટ ફ્રેન્ક ઈન્ડિયાના ચેરમેન અને મેનેજિંગ ડિરેક્ટર શિશિર બૈજલે જણાવ્યું હતું કે, “ભારતમાં, બનાવેલા ડેટાના જથ્થાના સંબંધમાં ડેટા સેન્ટર્સની વર્તમાન ક્ષમતા ઓછી છે, જે વધુ ડેટા સેન્ટર બનાવવાનો અવકાશ આપે છે. આગળ જતાં, ભારતની ડિજિટલ પેમેન્ટ્સ પર વધતી જતી નિર્ભરતા, સતત વધી રહેલા ડેટા વપરાશ અને ઈ-કોમર્સ વપરાશમાં વધારા માટે ઉન્નત ડિજિટલ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરની જરૂર પડશે, જેનાથી ડેટા સેન્ટર્સા સનરાઈઝ સેક્ટરને રોકાણકારોના ઊંચા રસ સાથે બનાવવામાં આવશે.”

ભારતમાં રિયલ એસ્ટેટમાં કુલ PE રોકાણોમાં ડેટા સેન્ટરનો હિસ્સો 2016 થી 2021 સુધીમાં નોંધપાત્ર રીતે વધ્યો છે. પાંચ એસેટ ક્લાસ – ઓફિસ, રેસિડેન્શિયલ, રિટેલ, વેરહાઉસિંગ અને ડેટા સેન્ટર્સમાં કુલ રોકાણ USD 8.4 બિલિયન (8,408 Mn) નોંધાયું હતું. . ડેટા સેન્ટરનો આ કુલ હિસ્સો 26% અથવા INR 2.2 Bn (2,209 Mn) નોંધાયો હતો.

એસેટ ક્લાસ મુજબ પીઇ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ હિસ્સો(2016-21

વર્ષઑફિસરિટેલવેરહાઉસિંગરેસિડેન્શિયલડેટા સેન્ટર્સ
201624%11%2%51%11%
201734%9%29%28%0%
201851%3%24%17%5%
201949%14%27%11%0%
202058%5%20%8%9%
202134%10%16%14%26%

સ્ત્રોત: નાઈટ ફ્રેન્ક ઈન્ડિયા રિસર્ચ