અમદાવાદ, 3 ફેબ્રુઆરીઃ કેન્દ્ર સરકારે પેટ્રોલિયમ ક્રૂડ પર વિન્ડફોલ ટેક્સ લગભગ બમણો કર્યો છે. કેન્દ્ર સરકારની નવી ગાઈડલાઈન અનુસાર, પેટ્રોલિયમ ક્રૂડ પર વિન્ડફોલ ટેક્સ અગાઉ રૂ. 1700 પ્રતિ ટનથી વધારી રૂ. 3200 પ્રતિ ટન થયો છે. આ વધારો 3 ફેબ્રુઆરીથી અમલી બનશે.

ડીઝલ અને એવિએશન ટર્બાઇન ફ્યુલ (ATF) જે જેટ ફ્યુઅલ તરીકે પણ ઓળખાય છે તેના પરનો વિન્ડફોલ ટેક્સ શૂન્ય પર યથાવત છે. 16 જાન્યુઆરીના રોજ સરકારે પેટ્રોલિયમ ક્રૂડ પરનો વિન્ડફોલ ટેક્સ ₹2,300/ટનથી ઘટાડીને ₹1,700/ટન કર્યો હતો. 2 જાન્યુઆરીના રોજ, સરકારે પેટ્રોલિયમ ક્રૂડ ઓઈલ પરનો વિન્ડફોલ ટેક્સ ₹1,300/ટનથી વધારીને ₹2,300/ટન કર્યો હતો.

ભારતે ક્રૂડ ઓઈલ ઉત્પાદકો પર જુલાઈ 2022થી વિન્ડફોલ ટેક્સ લાગુ કર્યો છે. આ પગલું સ્થાનિક સ્તરે વેચાણ ઉપરાંત રિફાઈનિંગ માર્જિનનું મૂડીકરણ કરવા ગેસોલિન, ડીઝલ અને જેટ ફ્યુલની નિકાસમાં ખાનગી રિફાઇનર્સને વેગ આપવાનો છે. કેન્દ્ર સરકાર દર બીજા સપ્તાહે ટેક્સમાં સુધારો કરે છે.

વિન્ડફોલ ટેક્સ શું છે?

વિન્ડફોલ ટેક્સ આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રૂડ અને પ્રોડક્ટના ભાવમાં થતી વધઘટને આધારે પખવાડિયાના રિવિઝનમાંથી પસાર થાય છે. હાલમાં ક્રૂડ ઓઈલની કિંમત લગભગ $82 પ્રતિ બેરલ પર ટ્રેડ થઈ રહી છે.

ભારતે શરૂઆતમાં ક્રૂડ ઓઈલની વધતી કિંમતના જવાબમાં જુલાઈ 2022માં વિન્ડફોલ ટેક્સ લાગુ કર્યો હતો. આ કર સરકારો દ્વારા લાદવામાં આવે છે. કોઈ ઉદ્યોગ અણધારી રીતે નોંધપાત્ર નફો ઉત્પન્ન કરે છે. જ્યારે વૈશ્વિક બેન્ચમાર્કના દર બેરલ દીઠ $75થી વધી જાય ત્યારે સ્થાનિક રીતે ઉત્પાદિત ક્રૂડ ઓઈલ પર વિન્ડફોલ ટેક્સ લાદવામાં આવે છે. ડીઝલ, એવિએશન ટર્બાઇન ઇંધણ (ATF) અને પેટ્રોલની નિકાસ માટે, જ્યારે ઉત્પાદનમાં તિરાડો અથવા માર્જિન પ્રતિ બેરલ $20ને વટાવી જાય ત્યારે વસૂલાત લાગુ થાય છે.

પ્રોડક્ટ ક્રેક્સ અથવા માર્જિન ક્રૂડ ઓઈલ (કાચા માલ)ની કિંમત અને ફિનિશ્ડ પેટ્રોલિયમ ઉત્પાદનોની કિંમત વચ્ચેનો તફાવત દર્શાવે છે.

ડીઝલ પરનો ટેક્સ એપ્રિલમાં નાબૂદ કરવામાં આવ્યો હતો પરંતુ ઓગસ્ટમાં ફરીથી લાગુ કરવામાં આવ્યો હતો. ATF પરની ડ્યુટી માર્ચમાં ઘટાડીને શૂન્ય કરવામાં આવી હતી પરંતુ ઑગસ્ટના બીજા ભાગમાં પુનઃસ્થાપિત કરવામાં આવી હતી. જોકે, પ્રારંભિક સમીક્ષામાં પેટ્રોલ પર નિકાસ કર નાબૂદ કરવામાં આવ્યો હતો.