ડુંગળીના સંગ્રહ માટે AI આધારિત વેરહાઉસ બનાવાશે, વાર્ષિક 11000 કરોડનો બગાડ અટકાવાશે

અમદાવાદ, 9 જાન્યુઆરીઃ કેન્દ્ર સરકારે ડુંગળી સડી જવાથી થતો બગાડ અટકાવવા એઆઈ આધારિત (AI Technology) વેરહાઉસ સ્થાપવાની યોજના જાહેર કરી છે.

બે અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે, અત્યંત નાશવંત ખાદ્ય ચીજોનો બગાડ વાર્ષિક ₹11,000 કરોડનો અંદાજ છે કારણ કે રવિ પાક ડુંગળીનો એક ચતુર્થાંશ ભાગ અથવા શિયાળા દરમિયાન વાવેલી ડુંગળી પરંપરાગત સ્ટોરેજ સુવિધાઓમાં સડી જાય છે. AI-આધારિત વેરહાઉસ સાથે, સરકાર કુલ બગાડમાંથી લગભગ 5% અટકાવવાનું લક્ષ્ય ધરાવે છે. વેરહાઉસમાં સંગ્રહિત ડુંગળી પર રીઅલ-ટાઇમ ડેટા માટે AI-આધારિત સેન્સર ઇન્સ્ટોલ કરવાની યોજના છે.

પાયલોટ પ્રોજેક્ટ માર્ચમાં શરૂ થવાની ધારણા છે. IOT (ઇન્ટરનેટ ઓફ થીંગ્સ) દ્વારા ડેટા એકત્રિત કરવામાં આવશે. AI-આધારિત સેન્સરની મદદથી ખેડૂતોને ખૂબ જ ચોક્કસ ડેટા જેમ કે શુષ્કતા અને રોટની ટકાવારી મળશે. જેનાથી ખેડૂતોને એ પણ ખબર પડશે કે 100ની બેચમાં કઈ ડુંગળી સડી રહી છે.

પરિણામે, સરકારને ડુંગળીના તેના બફર સ્ટોકને જાળવી રાખવાની પણ મંજૂરી મળશે, જેનો ઉપયોગ તે સામાન્ય રીતે જ્યારે માંગ વધે ત્યારે રિટેલ કિંમતોને સ્થિર કરે છે. ભારતીયો દર મહિને લગભગ 1.3 મિલિયન ટન ડુંગળીનો વપરાશ કરે છે, જે રસોઈ ઘરની સૌથી મહત્વપૂર્ણ શાકભાજી છે.

ગ્રાહક બાબતોના વિભાગ અને NCCFએ AI-આધારિત ડુંગળી સંગ્રહ સુવિધાઓ માટેની સરકારની યોજના અંગેના પ્રશ્નોના તરત જ જવાબ આપ્યા નથી. નેશનલ કોઓપરેટિવ કન્ઝ્યુમર્સ ફેડરેશનના સમર્થનથી પ્રથમ AI-આધારિત સ્ટોરેજ ફેસિલિટી નાસિકમાં અને બાદમાં મધ્યપ્રદેશ અને કર્ણાટક સહિત ભીડ, લાતુર અને અન્ય ડુંગળી ઉગાડતા પ્રદેશોમાં સ્થાપિત કરવામાં આવશે.

પાયલોટ પ્રોજેક્ટમાં, ડુંગળી ઉગાડતા રાજ્યોમાં લગભગ 100 AI-આધારિત સ્ટોરેજ સુવિધાઓ સ્થાપિત થવાની સંભાવના છે. અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે, આગામી ત્રણ વર્ષમાં લગભગ 500 કેન્દ્રો ઉમેરવા માટે આનું વિસ્તરણ કરવામાં આવશે. જો કે, હજી આ પ્રોજેક્ટ પર સરકાર કેટલો ખર્ચ કરશે, તે અંગે જણાવવામાં આવ્યુ નથી. પરંતુ તે ખર્ચ-અસરકારક હશે.

ભારતમાં ડુંગળીનું ઉત્પાદન અગાઉના વર્ષની 31.7 મિલિયન ટનની તુલનાએ ઘટી 2022-23માં 30.2 મિલિયન ટન થયું હતું.

ભારતના ડુંગળીના ઉત્પાદનમાં મહારાષ્ટ્રનો ફાળો લગભગ 43% છે. કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, 2020-21માં મહારાષ્ટ્રમાં 5.32 મિલિયન ટન, કર્ણાટકમાં લગભગ 3.3 મિલિયન ટન અને મધ્યપ્રદેશમાં લગભગ 3.87 મિલિયન ટન ડુંગળીનું ઉત્પાદન થયું હતું.