રાજકીય જાહેર વ્યક્તિઓ ઉપર Paytmની દેખરેખની ખામીના કારણે RBIએ પગલું ભરવું પડ્યું

RBI ના પેટીએમ પેમેન્ટ બેંકની જોખમ વ્યવસ્થાપન પ્રણાલીના ઓડિટમાં રાજકીય રીતે જાહેર વ્યક્તિઓ (PEPs)ને ઓનબોર્ડ કરતી વખતે યોગ્ય ચકાસણીના સંચાલનમાં ઘણી ખામીઓ જોવા મળી હતી

અમદાવાદ, 9 ફેબ્રુઆરીઃ પેટીએમ પેમેન્ટ્સ બેંકની આંતરિક જોખમ વ્યવસ્થાપનમાં ખામીઓ અંગે રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાની વારંવારની ચેતવણીઓ છતાં સુધારા કરવામાં વારંવાર નિષ્ફળતા, ખાસ કરીને રાજકીય રીતે ખુલ્લી વ્યક્તિઓ (PEPs) ને સંડોવતા વ્યવહારોમાં, તેની કામગીરી બંધ કરવાના બેંકિંગ નિયમનકારના નિર્ણયે મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી હતી.

Paytm પેમેન્ટ બેન્કની રિસ્ક મેનેજમેન્ટ સિસ્ટમના ઓડિટમાં ઘણી ખામીઓ બહાર આવી છે, ખાસ કરીને રાજકીય રીતે ખુલ્લા લોકોને ઓનબોર્ડ કરવા માટે યોગ્ય ચકાસણી અને સાવચેતીની પ્રક્રિયામાં ખામીઓ હોવાનું  લોકોએ નામ ન આપવાની શરતે જણાવ્યું હતું. પેમેન્ટ્સ બેંક પાસે PEPs પર દેખરેખ રાખવા માટે યોગ્ય સિસ્ટમનો અભાવ હતો એટલું જ નહીં, પરંતુ તે સરકારના ફાઇનાન્સિયલ ઇન્ટેલિજન્સ યુનિટને યોગ્ય રીતે શંકાસ્પદ વ્યવહાર અહેવાલો (STR) ફાઇલ કરવામાં પણ નિષ્ફળ રહી હતી, લોકોએ હોવાનું પણ જાણકાર સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું.

આરબીઆઈના અવલોકનોએ કોઈ ચોક્કસ PEP ને લક્ષ્ય બનાવ્યું ન હતું, પરંતુ બેંકમાં એકંદરે જોખમ વ્યવસ્થાપન પ્રણાલીઓને સંબોધિત કરી હતી.

 પેટીએમએ કહ્યું કે તેની પાસે PEP ધોરણોનું પાલન સુનિશ્ચિત કરવા માટે મજબૂત સિસ્ટમ્સ છે. નિયમનકારી દિશાનિર્દેશોનું પાલન કરવા માટે પર્યાપ્ત પ્રણાલીઓ અને પ્રક્રિયાઓ છે. પેટીએમની ટીમ એ સુનિશ્ચિત કરવા માટે સમર્પિત છે કે તેના ટ્રાન્ઝેક્શન રિપોર્ટિંગ અને એકાઉન્ટ સર્વેલન્સના દરેક પાસાઓ પાલનના કડક ધોરણોનું પાલન કરે છે.

પીઇપી કેવી રીતે કામ કરે છે તે જાણીએ

PEP એ સામાન્ય રીતે રાજકારણીઓ અને વરિષ્ઠ અમલદારો સાથે જોડાયેલા અથવા સંબંધિત હોય છે. બેંકિંગ નિયમો તેમને ઉચ્ચ જોખમ ધરાવતા ગ્રાહકો માને છે કારણ કે મની લોન્ડરિંગ જેવી પ્રવૃત્તિઓની સંભાવના વધારે છે. તેથી, નિયમો નાણાકીય સંસ્થાઓને મની લોન્ડરિંગ નિવારણ નિયમો (PMLA) હેઠળ વધારાની ડ્યુ ડિલિજન્સ કરવા અને વધારાના તમારા ગ્રાહક (KYC) દસ્તાવેજો એકત્રિત કરવા માટે ફરજિયાત બનાવે છે. બેંકો ભૂતકાળના ઈતિહાસના આધારે આવી વ્યક્તિઓ અને સંસ્થાઓનો એક વહેંચાયેલ ડેટાબેઝ જાળવી રાખે છે. જો કે, ધિરાણકર્તાઓએ ચોક્કસ કેસોમાં કોઈ વ્યક્તિ PEP છે કે કેમ તે સુનિશ્ચિત કરવા માટે વધારે તપાસ કરવી પણ જરૂરી છે. નાણાકીય સંસ્થાઓ સામાન્ય રીતે વ્યક્તિના PEP સ્ટેટસને ટ્રૅક કરવા માટે IT સિસ્ટમનો ઉપયોગ કરે છે, ધિરાણકર્તાઓને કોઈ સ્વૈચ્છિક જાહેરાત ન હોય ત્યારે પણ એકાઉન્ટને ટ્રૅક કરવાની મંજૂરી આપે છે.

પેમેન્ટ્સ બેંકે અમુક શંકાસ્પદ વ્યવહારો માટે તાત્કાલિક STR સબમિટ કર્યા નથી

આરબીઆઈ ઓડિટમાં એ પણ નોંધવામાં આવ્યું હતું કે પેમેન્ટ્સ બેંકે અમુક શંકાસ્પદ વ્યવહારો માટે તાત્કાલિક STR સબમિટ કર્યા નથી. નિયમો અનુસાર, બેંકો અને નાણાકીય સંસ્થાઓએ કોઈપણ અસામાન્ય વ્યવહારની જાણ આરબીઆઈને કરવી જરૂરી છે. બેંકોની IT સિસ્ટમો સામાન્ય રીતે આ વ્યવહારોને લાલ ધ્વજ આપે છે, જેની વધુ તપાસ ઇન-હાઉસ સર્વેલન્સ અને રિસ્ક મેનેજમેન્ટ ટીમો દ્વારા કરવામાં આવે છે. આવા શંકાસ્પદ વ્યવહારોની વિગતો પછી આગળની કાર્યવાહી માટે આરબીઆઈને જાણ કરવામાં આવે છે.

(Disclaimer: The information provided here is investment advice only. Investing in the markets is subject to risks and please consult your advisor before investing.)

(સ્પષ્ટતા: અત્રેથી આપવામાં આવતી તમામ પ્રકારની માહિતી કોઇપણ પ્રકારે રોકાણ, ટ્રેડીંગ માટેની સલાહ નથી. બજારોમાં રોકાણ જોખમોને આધીન છે અને રોકાણ કરતા પહેલા કૃપા કરીને તમારા સલાહકારની સલાહ લો.)