ભારતની રાજકોષીય ખાધ 9.07 લાખ કરોડ થઈ, નાણાકીય વર્ષના લક્ષ્યાંકના 51 ટકા નોંધાઈ

અમદાવાદ, 29 ડિસેમ્બરઃ કેન્દ્ર સરકારની રાજકોષીય ખાધ એપ્રિલ-ઓક્ટોબરમાં રૂ. 8.04 લાખ કરોડથી વધીને એપ્રિલ-નવેમ્બરમાં રૂ. 9.07 લાખ કરોડ થઈ હતી, 29 ડિસેમ્બરના રોજ કંટ્રોલર જનરલ ઓફ એકાઉન્ટ્સ દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા આંકડાઓમાં આ માહિતી આપવામાં આવી છે.

ચાલુ નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ આઠ મહિના માટે રાજકોષીય ખાધ રૂ. 9.07 લાખ કરોડ રૂપિયા સાથે રૂ. 17.87 લાખ કરોડના સંપૂર્ણ વર્ષના લક્ષ્યાંકના 50.7 ટકા જેટલી છે. એપ્રિલ-નવેમ્બર 2022માં રાજકોષીય ખાધ 2022-23ના લક્ષ્યાંકના 58.9 ટકા હતી.

સળંગ ચોથા મહિને, કેન્દ્રની માસિક રાજકોષીય ખાધ એક વર્ષ અગાઉના સમયગાળાની સરખામણીમાં ઓછી હતી, જે ઓક્ટોબરમાં રૂ. 1.03 લાખ કરોડ પર આવી હતી, જે વાર્ષિક ધોરણે (YoY) 53 ટકા ઘટી હતી.

નવેમ્બરમાં સરકારનો કુલ ખર્ચ વાર્ષિક ધોરણે 14 ટકા ઘટીને રૂ. 2.58 લાખ કરોડ થયો હતો, જેમાં મૂડીખર્ચ માત્ર 2 ટકા વધીને રૂ. 38,721 કરોડ થયો હતો. 2023-24ના બે તૃતિયાંશ સાથે, કેન્દ્ર હવે તેના રૂ. 10 લાખ કરોડના રેકોર્ડ પૂર્ણ-વર્ષના મૂડીખર્ચ લક્ષ્યાંકને પહોંચી વળવા માટે જરૂરી રન-રેટથી પાછળ પડી ગયું છે, જેમાં એપ્રિલ-નવેમ્બરનો આંકડો રૂ. 5.86 લાખ કરોડ રહ્યો છે, અથવા લક્ષ્યના 58.5 ટકા છે.

2023-24ના પ્રથમ આઠ મહિના માટે સરકારનો કુલ ખર્ચ રૂ. 26.52 લાખ કરોડ રહ્યો, જે ગયા વર્ષના સમાન સમયગાળા કરતાં 9 ટકા વધુ છે. રિઝર્વ બેન્ક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) દ્વારા મે મહિનામાં ટ્રાન્સફર કરાયેલા જંગી સરપ્લસને કારણે બિન-કર આવકમાં 43 ટકાનો વધારો થવાને કારણે એપ્રિલ-નવેમ્બરમાં કુલ રસીદો વાર્ષિક ધોરણે 19 ટકા વધીને રૂ. 17.46 લાખ કરોડ હતી.

એપ્રિલ-નવેમ્બરમાં કેન્દ્રની નોન-ટેક્સ રેવન્યુ, રૂ. 2.84 લાખ કરોડની છે, જે લગભગ 2022-23ના સમગ્ર કલેક્શન સાથે બરાબર થઈ ગઈ છે અને હવે આ વર્ષના લક્ષ્યાંકથી માત્ર રૂ. 17,285 કરોડ દૂર છે અને હજુ ચાર મહિના બાકી છે.

પરંતુ કરવેરાથી જ સરકારની બોટમલાઈનને સૌથી વધુ ફાયદો થયો હતો, કારણ કે નવેમ્બરમાં ચોખ્ખી કર આવકમાં 149 ટકાનો વધારો નોંધાયો હતો, જ્યારે ગ્રોસ ટેક્સ કલેક્શન 21 ટકા વધીને રૂ. 2.08 લાખ કરોડ થયું હતું.

નવેમ્બર 2023માં 72,961 કરોડ રૂપિયાની સરખામણીમાં નવેમ્બર 2022માં રાજ્યોને મોટી રકમ (રૂ. 1.17 લાખ કરોડ) ટ્રાન્સફર કરવાને કારણે ચોખ્ખી કર વસૂલાતમાં નવેમ્બરમાં જંગી વૃદ્ધિ થઈ હતી.