મુંબઈ, 13 ડિસેમ્બર: નાણાંકીય વર્ષ 2026માં વૃદ્ધિ દર 7 ટકાથી વધારે રહેવાની એક્સિસ બેન્કના મુખ્ય અર્થશાસ્ત્રી નીલકંઠ મિશ્રાએ શક્યતા વ્યક્ત કરી છે. આ વૃદ્ધિને મજબૂત ટેકો આપતા કારણોમાં ઘરેલુ અર્થતંત્ર તરફથી મૂડીગત સંરચનાને કેપેક્સ સાઈકલ રિબૂટ એટલે કે મૂડીગત ખર્ચની ચક્રિય સ્થિતિને પુનઃવેગ મળવો, અને નાણાકીય વર્ષ 2025માં રાજકોષિય ખર્ચનું સમર્થન મળે તેવી સાનુકૂળ સ્થિતિ તરફથી પૂરી મદદ મળશે. આ સાથે સીઆરઆર એટલે કે કેશ રિઝર્વ રેશિયોમાં ઘટાડો અને મેક્રો પ્રૃડેન્શિયલની સ્થિતિ વધુ હળવી બનવાના સંજોગોમાં ધિરાણ વૃદ્ધિને બેઠી કરવામાં મદદ મળશે.  ભારતનું અર્થતંત્ર અને માર્કેટ આઉટલૂક 2025 (ઈન્ડિયા ઈકોનોમી એન્ડ માર્કેટ આઉટલૂક) નામના બેન્કના અહેવાલમાં મિશ્રા તથા સહ-લેખકો શ્રી પ્રતીક અંચા, શ્રી તનય દલાલ, શ્રી પુલકીત કપૂર અને શ્રી સ્મૃતિ મેહરાએ વ્યાપારમાં વૈશ્વિક અનિશ્ચિતતા, વ્યાજદરોમાં વધારો, ધીમી પડી રહેલી વૃદ્ધિતથા ચીનમાં ડિફ્લેશન જેવા જોખમો તેમ જ ચલણમાં થઈ રહેલી ભારે વધઘટ જેવી સ્થિતિને વિશેષપણે રજૂ કરી હતી.

અહેવાલના મહત્વના અંશોઃ

  • વર્તમાન સમયમાં વૈશ્વિક વૃદ્ધિનો અંદાજ સ્થિર દર્શાવવામાં આવ્યો, જોકે  20 જાન્યુઆરી બાદ અમેરિકાની નીતિને લઈ પ્રવર્તિ રહેલી અનિશ્ચિતતાનું ચિત્ર સ્પષ્ટ બનશે. વૈશ્વિક વ્યાપાર તથા નાણાંકીય બજારોમાં જે અનિશ્ચિતતા છે તે યથાવત રહી શકે છે;વૈશ્વિક સ્તરે વ્યાજદરો અને યુએર ડોલર રૂપિયાના મૂલ્યમાં પણ ભારે વધઘટની શક્યતા છે.
  • બિનઅપેક્ષિત રાજકોષિય સ્થિતિ અને ધિરાણની તંગ સ્થિતિને લીધે નાણાકીય વર્ષ 2025ના પ્રથમ છ મહિનામાં મંદીનો માહોલ રહ્યો છે:  રાજકોષિય ખર્ચ અગાઉથી જ વધી રહ્યો છે અને નાણાંની જે તંગી છે તેને લીધે જે પ્રતિકૂળ પરિસ્થિતિ વધી રહી છે તેને હળવી કરવા સીઆરઆર ઘટાડવો જરૂરી છે.
  • નાણાકીય વર્ષ 2025માં બાકીના સમયમાં રાજકોષિય ખર્ચથી મળી રહેલ સહાયતા અને વધુ સારી ધિરાણ વૃદ્ધિ મેક્રો-પ્રૃડેન્શિયલની સ્થિતિને હળવી કરે તેવા આશાવાદ સાથે નાણાકીય વર્ષ 2026માં અર્થતંત્ર સંભવિત 7 ટકાના વૃદ્ધિ હાંસલ કરવામાં મદદરૂપ બની શકે છે.

વૈશ્વિક અર્થતંત્રમાં અનિશ્ચિતતાનો માહોલ; ભારતમાં સુધારા માટેની તકનો અવકાશ

  • કોરોના પૂર્વેના સ્તરે ~30-40 બેસિસ પોઈન્ટના વૃદ્ધિના વલણ સાથે  કેલેન્ડર વર્ષ 2025ઈમાં વૈશ્વિક વૃદ્ધિ કેલેન્ડર વર્ષ 2024માં 3.2 ટકા સાથે કોઈપણ ફેરફાર વગર યથાવત રહે તેવો અંદાજ છે.
  • વ્યાપાર, કરવેરા,નિયમનો, ઈમિગ્રેશન તથા એનર્જી સહિતના અનેક ક્ષેત્રોમાં સુધારા કરવા અથવા અવરોધ સંબંધિત બાબતોના આધારે જનાદેશ હાંસલ કરનાર અમેરિકાના નવા રાષ્ટ્રપતિની 20મી જાન્યુઆરી,2025 બાદ જે નીતિ વિષયક જાહેરાતો થશે તે અત્યંત મહત્વની છે. તેમની આ રૂપરેખા તથા સંભવિત અસરને લઈ પ્રવર્તિ રહેલી અનિશ્ચિત મહત્વ ધરાવે છે.
  • આઈસોલેશન (રાજકોષિય ખાધ, વિનિમય દરો અને ઔદ્યોગિક નીતિ પણ મહત્વ ધરાવે છે)માં વ્યાપાર સંબંધિત ટેરિફ બિનઅસરકારક બની શકે છે,જોકે તે વૈશ્વિક વ્યાપાકની વૃદ્ધિને અવરોધી શકે છે. વૈશ્વિક વ્યાપારની વૃદ્ધિ વર્ષ 2016થી મુખ્યત્વે અમેરિકા (આયાત) અને વર્ષ 2016 બાદ ચીન(નિકાસો)થી સંચાલિત રહ્યો છે.
  • ભારતમાં ચૂંટણીના માહોલને લીધે સુધારાને જે વેગ મળવો જોઈએ તેમાં લગભગ શુન્યાવકાશ રહ્યો છે.

આર્થિક અનિશ્ચિતતા, ઉંચા દરો અને યુએસ ડોલરરૂપિયામાં ભારે વધઘટ

  • લગભગ તમામ વિકસિત દેશોના અર્થતંત્રોમાં ન્યુટ્રલ રેટમાં 1 પર્સન્ટેજ પોઇન્ટનો વધારો થયો છે અને તે છેલ્લા એક દાયકામાં જોવા મળેલો તે સ્થિતિએ યથાવત છે.
  • ભારતમાં આપણે ફુગાવામાં કોઈ ઝડપભેર ઘટાડો જોઈ શક્યા નથી: લાંબાગાળા માટે, મહત્વના તથા ખાદ્ય ચીજવસ્તુની કિંમતોના ઈન્ડાઈસિસ એકંદરે સમાંતર ચાલી રહ્યો છે.  ખાદ્યાન સંબંધિત ઈન્ડેક્સ, અને શાકભાજી સાથે સંકળાયેલ ખાદ્યાન બન્ને મોરચે ચક્રિય સ્થિતિ ઊંચી છે, તે ખાસ કરીને આવક-ટ્રાન્સફર સ્કીમોને લીધે માંગની સ્થિતિની પુરવઠા પર અસર કરી રહી છે.
  • સરકારી બોન્ડ માટે વધુ સારી માંગ-પુરવઠાની સ્થિતિ ઉપજ એટલે કે ઈલ્ડમાં ઘટાડો કરવામાં મદદ કરી શકે છે. અમને આશા છે કે અમેરિકી ડોલર અને રૂપિયામાં ઉથલ-પાથલ વધી શકે છે. તે ગયા વર્ષમાં યુએસ ડોલરની મજબૂતીની જે અપેક્ષા હતી તેનાથી બિનતર્કસંગત રહી શકે છે.

ચક્રિય સ્થિતિ વૃદ્ધિને પ્રત્યાઘાતી રીતે પરત ફરવાનું વલણ દર્શાવે છે.

  • નાણાકીય વર્ષ 2024ના પ્રથમ છ મહિના દરમિયાન ભારતીય અર્થતંત્રમાં ચક્રિય સ્થિતિમાં વેગ ધીમો પડ્યો  હતો અને બિનઅપેક્ષિત  રાજકોષિય તથા નાણાકીય તંગ સ્થિતિને લીધે આ પ્રતિકૂળ સ્થિતિ જોવા મળી;ત્યારબાદ મેક્રો સ્ટેબિલિટીના જોખમો પર ધ્યાન કેન્દ્રીત કરવાને લીધે ધિરાણ વૃદ્ધિ એટલે કે ક્રેડિટ ગ્રોથ પર પ્રતિકૂળ અસર થઈ.
  • રાજકોષિય ખર્ચમાં સતત વધારો થઈ રહ્યો છે અને સીઆરઆરમાં કાપ વૃદ્ધિની પ્રતિકૂળ સ્થિતિને હળવી કરી શકે છે.
  • અમે નાણાકીય વર્ષ 2026માં 7 ટકા વૃદ્ધિના અંદાજને લઈ સર્વસંમત છીએ, જે મૂડીગત સંરચનાથી મૂડીગત ચક્રિય સ્થિતિને પુનઃશરૂઆત કરી વેગ આપશે અને નાણાકીય વર્ષ 2025માં રાજકોષિય ખર્ચને લઈ પ્રતિકૂળ સ્થિતિને હળવી કરશે, આ સાથે મેક્રો-પ્રૃડેન્શિયલ પણ ક્રેડિટ ગ્રોથને પુનઃવેગ આપી મંદીમય સ્થિતિને હળવી કરશે.

ભારતનું અર્થતંત્ર અને માર્કેટ આઉટલુક 2025: વૈશ્વિકસ્તરે અફરા-તફરી, સ્થાનિક પરિબળો મારફતે સંચાલન-નીલકંઠ મંશ્રા, પ્રતિક અંચા, તનય દલાલ, પુલકીત કપુર, સ્મૃતિ મેહરા, 10 ડિસેમ્બર,2024, એક્સિસ બેન્ક

(Disclaimer: The information provided here is investment advice only. Investing in the markets is subject to risks and please consult your advisor before investing.)

(સ્પષ્ટતા: અત્રેથી આપવામાં આવતી તમામ પ્રકારની માહિતી કોઇપણ પ્રકારે રોકાણ/ ટ્રેડીંગ માટેની સલાહ નથી. બજારોમાં રોકાણ જોખમોને આધીન છે અને રોકાણ કરતા પહેલા કૃપા કરીને તમારા સલાહકારની સલાહ લો.)