સેબીની નોટિસના પગલે PAYTMનો શેર 5 ટકા તૂટ્યો

અમદાવાદ, 26 ઓગસ્ટઃ સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયા (સેબી) એ વન 97 કોમ્યુનિકેશન્સ લિમિટેડ (પેટીએમના પેરેન્ટ)ના સ્થાપક વિજય શેખર શર્મા અને કંપનીના આઇપીઓ દરમિયાન સેવા આપનારા બોર્ડના સભ્યોને હકીકતોની કથિત ખોટી રજૂઆત બદલ કારણદર્શક નોટિસ જારી કરી હોવાનું ચર્ચાઇ રહ્યું છે. આ અહેવાલના પગલે પેટીએમનો શેર સોમવારે ઇન્ટ્રા-ડે ટ્રેડ દરમિયાન રૂ. 30(5 ટકા)થી વધુ તૂટી રૂ. 527 આસપાસ બોલાઇ ગયો હતો.

આ નોટિસ શર્માના પ્રમોટર વર્ગીકરણના ધોરણોનું પાલન ન કરવાના આરોપ સાથે સંબંધિત છે. રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) ના ઇનપુટ્સના આધારે તપાસ શરૂ કરવામાં આવી હતી, જેણે આ વર્ષની શરૂઆતમાં Paytm પેમેન્ટ્સ બેંકની તપાસ કરી હતી. આ બાબતનો મુખ્ય મુદ્દો એ છે કે શું શર્માને પ્રમોટર તરીકે વર્ગીકૃત કરવા જોઈએ, કારણ કે IPO દસ્તાવેજો ફાઇલ કરતી વખતે તેમની પાસે કર્મચારીને બદલે મેનેજમેન્ટ નિયંત્રણ હતું. પરિણામે, સેબીએ તે સમયે કંપનીના ડિરેક્ટરોને કારણદર્શક નોટિસો પણ જારી કરી હતી, તેમને શર્માના વલણને સમર્થન આપવા માટે પૂછપરછ કરી હતી, જાણકાર સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું. લિસ્ટિંગ પછી શર્મા એમ્પ્લોયી સ્ટોક ઓપ્શન્સ (ESOPs) માટે અયોગ્ય બની ગયા હોત કારણ કે સેબીના નિયમો પ્રમોટરોને IPO પછી ESOPs પ્રાપ્ત કરવા માટે પ્રતિબંધિત કરે છે.

Paytm ના કિસ્સામાં, IPO દસ્તાવેજ ફાઇલ કરતા પહેલા, શર્માએ તેમના શેરહોલ્ડિંગના 5 ટકા VSS હોલ્ડિંગ્સ ટ્રસ્ટ નામના કુટુંબ ટ્રસ્ટને ટ્રાન્સફર કર્યા. આ ટ્રાન્સફર પહેલા, શર્મા પાસે One 97 કોમ્યુનિકેશનનો 14.6 ટકા હિસ્સો હતો અને ટ્રાન્સફર પછી, શર્માનું શેરહોલ્ડિંગ ઘટીને 9.6% થઈ ગયું હતું — જે નિયમોમાં નિર્દિષ્ટ 10% થ્રેશોલ્ડની નીચે છે. કેસમાં મુખ્ય મુદ્દો એ છે કે સેબીએ લિસ્ટિંગના ત્રણ વર્ષ પછી કાર્યવાહી શરૂ કરી છે. 2021માં ઓફર ડોક્યુમેન્ટ ફાઈલ કરવામાં આવ્યું ત્યારથી સેબીને શેરહોલ્ડિંગની વ્યવસ્થા વિશે ખબર હતી. વાસ્તવમાં, ત્યારબાદ, પ્રોક્સી એડવાઇઝરી ફર્મ્સે પણ આ મુદ્દાને રેડ ફ્લેગ કર્યો હતો. જો કે, સેબીએ પેટીએમ પેમેન્ટ્સ બેંકની ગાથા પછી જ કાર્યવાહી શરૂ કરી હતી. ઓગસ્ટ 2023માં, શર્મા એન્ટફિન હોલ્ડિંગ્સ (નેધરલેન્ડ) પાસેથી કંપનીમાં 10.3 ટકા હિસ્સો ખરીદવા સંમત થયા હતા. શર્માએ આ હિસ્સો રેસિલિએન્ટ એસેટ મેનેજમેન્ટ BV દ્વારા ખરીદ્યો હતો, જેની માલિકી શર્માની છે. સામાન્ય રીતે, જો એક જ વ્યક્તિ જુદી જુદી એન્ટિટી દ્વારા કંપનીમાં હિસ્સો ધરાવે છે, તો તે વ્યક્તિ પ્રમોટર છે કે નહીં તેની ખાતરી કરવા માટે તમામ હિસ્સો એકસાથે જોડવામાં આવે છે.

જો કે, વર્તમાન કિસ્સામાં, કંપનીની જૂન 2024 શેરહોલ્ડિંગ પેટર્ન દર્શાવે છે કે, રિસિલિયન્ટ એસેટ મેનેજમેન્ટ દ્વારા માલિકીનો હિસ્સો ‘ફોરેન ડાયરેક્ટ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ’ હેઠળ વર્ગીકૃત કરવામાં આવ્યો છે. Paytm દ્વારા અપનાવવામાં આવેલી પ્રથા એચડીએફસી બેંક અને લાર્સન એન્ડ ટુબ્રો જેવી કેટલીક અન્ય વ્યવસાયિક રીતે સંચાલિત કંપનીઓથી અલગ પડે છે, જેઓ કોઈ પ્રમોટર્સ વિના વ્યવસાયિક રીતે સંચાલિત થાય છે અને શેરહોલ્ડર દ્વારા નિયુક્ત બોર્ડ દ્વારા દેખરેખ રાખવામાં આવે છે.

(Disclaimer: The information provided here is investment advice only. Investing in the markets is subject to risks and please consult your advisor before investing.)

(સ્પષ્ટતા: અત્રેથી આપવામાં આવતી તમામ પ્રકારની માહિતી કોઇપણ પ્રકારે રોકાણ, ટ્રેડીંગ માટેની સલાહ નથી. બજારોમાં રોકાણ જોખમોને આધીન છે અને રોકાણ કરતા પહેલા કૃપા કરીને તમારા સલાહકારની સલાહ લો.)